طبق گزارش وزارت دفاع ایالات متحده که در دسامبر 2025 منتشر شد، این جتها نمایانگر چشمانداز چین برای تسلط بر آسمانها و هوانوردی دریایی در دهههای آینده هستند. این جتها ممکن است چین را در زمره اولین کشورهای جهان قرار دهند که هواپیماهای جنگی نسل ششم را به طور عملیاتی آزمایش میکنند.
در سالهای اخیر، رقابت بین قدرتهای بزرگ جهانی در زمینه توسعه هوانوردی نظامی نسل جدید شدت یافته است. چین با تسریع در برنامههای توسعه جتهای جنگنده نسل ششم خود، بهویژه مدلهای J-36 و J-50، جایگاه ویژهای در این رقابت پیدا کرده است. گزارشهای منتشرشده نشان میدهند که چین دیگر در فاز طراحی و مفهومی این هواپیماها قرار ندارد و در حال حاضر در مرحله آزمایشهای پروازی فعال است. این جنگندهها نشاندهنده گام بزرگ چین به سوی آیندهای است که امکان دارد تواناییهای هوایی و دریایی خود را به سطحی بالاتر از رقبای جهانی خود، از جمله ایالات متحده برساند.
چین در حال توسعه دو مدل مختلف از جنگندههای نسل ششم است، که به طور خاص برای مأموریتهای متفاوت طراحی شدهاند. جنگنده J-36 که برای برتری هوایی و عملیاتهای بلندمدت طراحی شده است و J-50 که برای عملیاتهای دریایی و استفاده در ناوهای هواپیمابر بهینهسازی شده است، هر یک ویژگیها و قابلیتهای منحصر به فردی دارند.
جنگنده J-36 با طراحی ویژه خود متمایز از سایر جنگندهها است که به طور گسترده به عنوان یک جنگنده با طراحی بدون دم یا بالهای ترکیبی شناخته میشود. این نوع طراحی باعث کاهش ردپای راداری و بهبود کارایی آیرودینامیکی جنگنده میشود. ویژگیهایی مانند: ظرفیت بیشتر برای ذخیره سوخت داخلی که برای انجام عملیاتهای بلندمدت در مناطق وسیعی مانند اقیانوس آرام ضروری است، به J-36 امکان میدهد تا در محیطهای چالشبرانگیز به طور مؤثری عمل کند. همچنین این جنگنده از ویژگیهایی مثل حمل تسلیحات در داخل بدنه بدون کاهش قابلیتهای پنهانکاری برخوردار است، که میتواند نقش حیاتی در حفاظت از اطلاعات و عملیاتهای حساس ایفا کند.
یکی از ویژگیهای کلیدی J-36، استفاده از فناوری هوش مصنوعی و حسگرهای پیشرفته است. J-36 بهجای عملکرد به عنوان یک جنگنده مستقل، به عنوان یک گره فرماندهی عمل مینماید، که اطلاعات را از حسگرهای متعدد جمعآوری میکند و آنها را در یک شبکه گسترده از جنگندهها و سایر پلتفرمهای نظامی به اشتراک میگذارد. این قابلیت به J-36 این امکان را میدهد که در آینده از وسایل پروازی بدون سرنشین پشتیبانی کند و وظایف جنگ الکترونیک و حملات بلندمدت را هماهنگ نماید.
در کنار J-36، چین به طور همزمان در حال توسعه جنگنده دیگری به نام J-50 است. این جنگنده بهطور ویژه برای استفاده در ناوهای هواپیمابر و انجام عملیاتهای دریایی طراحی شده است. برخلاف J-36 که عمدتاً برای عملیاتهای زمینی طراحی شده است، J-50 برای چالشهای منحصربهفرد عملیاتهای دریایی از جمله مسافتهای کوتاه برای برخاستن و فرودهای پر استرس بهینهسازی شده است.
جت J-50 برای مقابله با این چالشها، به احتمال زیاد از تقویتهای ساختاری، چرخهای فرود مقاومتر و بالهای تاشو برخوردار است تا از فضای محدود روی ناوهای هواپیمابر بهرهبرداری کند. این ویژگیها به این هواپیما کمک میکند که از ناوهای پیشرفتهای مانند ناو Type 003 Fujian بهرهبرداری کند که چین در حال ساخت آن است. علاوه بر این، پیکربندی موتور دوقلو در J-50 میتواند در عملیاتهای دشوار و در شرایط بحرانی، امنیت و قدرت اضافی برای جنگنده فراهم کند.
جنگنده J-50 به عنوان ستون فقرات نیروی هوایی دریایی چین عمل خواهد کرد و در مأموریتهایی مانند دفاع هوایی، حفاظت از ناوگان و انجام عملیاتهای قدرتی در مناطق دور از خط ساحلی چین شرکت خواهد داشت. همچنین مانند J-36، این جنگنده تأکید زیادی بر همکاری میان خلبان و هواپیماهای بدون سرنشین دارد و قادر خواهد بود در کنار هواپیماهای خودکار یا از راه دور کنترلشده در محیطهای دریایی پیچیده عمل کند.
چین با تسریع در توسعه جتهای جنگنده J-36 و J-50، گامهای بزرگی در عرصه هوانوردی نظامی برداشته است. این پیشرفتها بهویژه در مقایسه با تلاشهای ایالات متحده برای توسعه جنگندههای نسل ششم که در قالب مجموعهای از سیستمها مانند برنامه NGAD و F/A-XX نیروی دریایی طراحی شدهاند، جلب توجه میکند.
در حالی که چین به سرعت در حال پیشرفت در زمینه فناوریهای جنگندههای نسل ششم است، بهنظر میرسد که ایالات متحده هنوز در تلاش است تا یک رویکرد یکپارچه برای توسعه این نوع جنگندهها پیدا کند. با وجود این، پیشرفتهای چین در توسعه جنگندههای J-36 و J-50 میتواند تأثیر زیادی بر تعادل قدرتهای هوایی جهانی بگذارد و به چین کمک کند تا در آیندهای نزدیک به یکی از رقبای اصلی ایالات متحده در زمینه سلطه هوایی و دریایی تبدیل شود.
